Các bệnh giấy thường gặp và cách khắc phục

Trong quá trình xeo giấy do thiết bị hoặc do nhiều điều kiện kỹ thuật công nghệ khống chế không tốt, phương pháp thao tác không thích hợp thường gây ra các bệnh giấy, ảnh hưởng đến chỉ tiêu chất lượng của giấy.

Các yếu tố biến động trong máy xeo tương đối nhiều, nguyên nhân gây ra cũng không giống nhau, do đó mỗi phát sinh cần phải khảo sát giải quyết thật kỹ. Tuy nhiên cũng có những yếu tố có tính chất quy luật gây ra mà thực tiễn sản xuất ta cũng có thể tìm ra.

1. Điểm sáng đục:

Hiện tượng:

Đó là những điểm tạo ra trên tờ giấy do các cục bột vón lại hoặc do giấy vụn chưa đánh tan còn đọng lại, những cục bột này bàm vào lưới đồng khi mới hình thành tờ giấy ướt nó bám theo bột vào tạo đốm cục có nhiều dạng khác nhau, qua ép mà tạo nên những đóm trong, đốm trắng.

Nguyên nhân:

Do lưới đồng hoặc chăn len bám nhiều bột giấy, vụn giấy, khi giấy ướt đi qua mà bám vào gây nên bệnh. Cách xử lý là vệ sinh sạch sẽ lưới chăn len. Thường xuyên vệ sinh để giữ lưới chăn luôn sạch, trong vận hành máy phải định kỳ dừng máy làm vệ sinh, giặt chăn, lưới bằng xà phòng thậm chí dùng các dung môi hữu cơ để rửa giặt chăn lưới nếu bị bám bẩn do keo nhựa tạo nên. Khi rửa tốt nhất là có nứơc nóng 45-50⁰C, áp suất 2-2.5 atm phun vào trực tiếp trên lưới chăn.

Do giấy vụn: điểm sáng gây ra do giấy vụn thừơng có màu của giấy, hay sáng đục do vết đốm của vụn giấy. Cách giải quyết là tìm xem vị trí phát sinh từ khâu nghiền bột đến phần sấy. Nếu do nghiền bột không kỹ, giấy không phân tán thành từng xơ riêng thì phải tạo mọi điều kiện nghiền cho tan. Có thể ngâm giấy vụn trứơc khi nghiền thì sẽ tốt hơn.

Do bơm bột và bể chứa bột: không nên để bột lắng xuống ở các góc cạnh, vì sẽ tạo ra các bó bột không tan và nhớt dễ bám lên trên.

Do tấm môi cao su của hòm lưới tạo thành. Do tấm môi bị thiếu sót, có thể bị cong, quệt lên lưới, gây vón cục bột, tạo ra các cục bột đặt. Ngoài ra có thể do mép lưới bị bẩn, nên thoát nước kém, giữa môi và lưới đồng bị đọng bột qua thời gian làm việc dài chúng tạo nên cục bột. Hiện tượng này thường tạo ra khi lưới đồng dùng đã lâu thoát nước kém, cần thay lưới mới.

Do trựơt bột trên lưới đồng

Trong máy xeo thường xảy ra hiện tượng lớp giấy ướt trựơt bột. Bột trượt xuống có khi rơi vào trong bột giấy, có khi rơi lên trên lớp giấy ướt đang nằm trên mặt lưới, do đó làm cho giấy có chỗ dày chỗ mỏng. Tạo nên vết không đều trên mặt giấy.

Để giải quyết việc này cần điều chỉnh mức bột hợp lý để tạo nên chênh lệch mức nước giữa bên trong và bên ngoài lô lưới tạo nên sự ổn định để bột bám lên đều. Khi bột nghiền quá thô thì cần tăng mức độ nghiền của bột, để tạo nên trở lực thoát nứơc làm cho chênh lệch mức bột và nước trắng trong lô lưới tăng cao sẽ làm giảm hiện tượng trượt bột.

Do bột bị thối

Về mùa nóng thường xuất hiện đám bột đọng tại bể, tích tụ lâu ngày bột bị thối, nhớt và có khí bám vào. Bột nổi lên sẽ có màu xám hay xanh lục, chỗ giấy bị bột bám lên khó thoát nuớc, qua ép bị dính lên lô ép có thể gây thủng giấy, nếu qua đựơc thì giấy chỗ đó có vệt trong hơn. Cần vệ sinh bể khi bơm hết bột cũ, hoặc vệ sinh sạch sẽ thùng lưới. Các ống bột có nơi bị đọng bột. Có thể dùng thuốc diệt nấm vi sinh để xả vào bột thường xuyên cũng chống được hiện tượng này.

Do bột nổi

Bột bị nổi không bám lên lứơi, đây là hiện tượng do bột bám vào nhau có lẫn bọt khí, nguyên nhân là pH của bột không đạt, (thường cao hơn pH = 6,5) cần khống chế pH = 4,5 – 5 bằng phèn nhôm hoặc khống chế nghiền không để bột quá dài.

Do giấy vụn:

Các nơi trên máy xeo có nhiều điểm bột giấy hay giấy vụn rơi ra bám lên mặt tờ giấy đang chạy trên máy xeo, qua sấy khô điểm bám tạo thành vệt sáng. Hình dạng điểm sáng này không nhất định, có khi thành các điểm lấm tấm, có khi thành vệt sáng.

2. Đám mây

Hiện tượng:

Khi ta soi tờ giấy qua ánh sáng, thấy các thớ sợi sắp xếp không đều cục bộ có các hình vẩy cá hoặc đám mây. Khi bệnh này nhẹ thì không ảnh hưởng đến chất lượng giấy. Nhưng khi nghiêm trọng thì làm hỏng tờ giấy, bị thủng, rỗ, in, viết không hằn lên các nét đều nhau. Có hai nguyên nhân gây bệnh này:

- Do sự sắp xếp xơ không tốt gây ra

- Do tác động cơ giới bên ngoài gây ra.

Nguyên nhân cụ thể và biện pháp giải quyết như sau:

a) Do nồng độ bột quá lớn:
Nồng độ bột lớn thì xơ khó phân tán đều, mà dễ tích tụ thành đám ở một chỗ, khi xeo thành giấy sinh ra đám mây. Do đó khi phát hiện thấy bệnh này thì cần phải pha loãng bột trong hòm lưới bằng cách mở to vòi nứơc trắng, đồng thời cần tăng độ nghiền của bột. Như vậy vừa cải thiện được sự sắp xếp của các thớ sợi, làm giảm vân mây vừa làm tăng đựơc độ bền cho giấy.

b) Do chăn lưới bẩn

Do bột giấy thường xuyên tiếp xúc với chăn lứơi, các thứ nhỏ hay chất độn dễ bịtt kín chăn lưới, làm cho chúng lọc nứơc kém dần đi. Do đó lớp giấy còn quá ướt khi tiếp xúc với chăn lưới, qua tác dụng ép của các lô, sự sắp xếp của thớ sợi bị phá hoại sinh ra đám mây.

Do đó, phải thường xuyên chú ý rửa chăn đồng thời cần tăng cường hoạt động của hòm hút chân không. Ngoài ra, nếu dùng quá nhiều nứơc để rửa chăn ép thì cũng dễ sinh ra việc này vì chăn quá ướt.

c) Do lô lưới lọc nứơc không tốt

Khi dùng nhiều lô lưới, do lượng bột trong các bồn lưới phân phối không tốt, ở lô lưới bột nhiều thì trở lực lọc tăng, bột còn quá ướt khi qua trục bụng bị ép mạnh sẽ bị ép nát, giấy xeo ra sẽ bị vân mây.

d) Do năng lực của hòm hút nước không đủ

Khi năng lực của hòm hút nứơc không đủ, tác dụng thoát nứơc của chăn mền sẽ kém đi, giấy còn chứa quá nhiều nứơc sau khi qua ép mạnh sẽ có vân mây.

3. Nếp gấp

Khi giữa chăn và băng giấy ướt tồn tại không khí thì qua sấy chỗ này sẽ sinh nếp gấp hình dài. Bệnh giấy này làm ảnh hưởng nhiều đến độ bền của giấy, ở đây giấy dễ bị nứt hoặc rách.

Nguyên nhân sinh ra là do chăn lưới bị bẩn cục bộ, thoát khí kém khi qua sấy hơi nứơc sinh ra không thoát ra đựơc tạo nên bong bóng, phồng lên khi qua ép tạo nên vết gấp, hay vết có hình vảy cá.

Ngoài ra còn do giấy bị phồng lên khi qua sấy hay ép bị dồn lại, cũng có thể do tốc độ của các bộ phận trong máy không cân bằng nhau mà tạo nên lực kéo, dồn giấy gây ra gấp mí tạo thành nếp nhăn.

4. Điểm trong suốt:
Do tác dụng của lực ly tâm, có bộ phận rơi lên lứơi bị văng ra, tạo thành tờ giấy bị khuyết hay thủng. Bệnh giấy này gọi là điểm phát sinh độ trong suốt. Khi soi giấy trên ánh sáng thấy có điểm trắng, bệnh còn ở mức độ nhẹ, bệnh phát sinh nặng khi giấy bị rỗ thủng. Bệnh giấy này sinh ra có thể do các nguyên nhân sau:

Bột giấy bị lực ly tâm, nên có điểm bị văng ra.

Lưới đồng bị bẩn, giấy quá ướt không bám lên chăn lưới đựơc.

Khi bột xử lý không đồng đều hay rửa không sạch làm cho lưới đồng bị bẩn lọc nứơc không tốt (hoặc trứơc khi mở máy rửa lứơi không sạch còn đóng cặn trong bồn lứơi. Do đó, lô lưới có chỗ không vớt bột lên đựơc nên sinh ra điểm trắng trên giấy.

5. Lỗ thủng:
Trên mặt giấy khi phát hiện các lỗ thủng từ 1 – 5 mm có khi bên cạnh lỗ thủng còn có cát sạn, xỉ than đó là do bảo quản nguyên liệu không tốt để cho cát sạn xỉ than lẫn vào bột giấy, hoặc do thíêt bị sàng lọc không tốt, không loại triệt để hết cát sạn. Do đó cần chú ý bảo quản nguyên liệu đồng thời phải chăm lo vận hành máy móc thiết bị.

6. Giấy xổ lông

Khi quan sát kỹ mặt giấy (nhìn ngang sát mặt giấy) thấy có xơ sợi dựng lên làm ảnh hưởng chất lượng in (chữ in không rõ). Nguyên nhân sinh ra bệnh này rất nhiều, chủ yếu là:

a) Thao tác nghiền bột không tốt, xơ sợi thô, khi xeo nó không liên kết chặt chẽ với nhau đựơc.

b) Thao tác ở bộ phận lưới không tốt, xơ sợi sắp xếp không đều, một bộ phận xơ sợi đan xen không chặt chẽ, khi qua sấy có hiện tượng bám lô sinh ra dựng lông.

c) Do chăn lưới bẩn mặt giấy không nhẵn.

d) Giấy khi vào lô sấy nhiệt độ cao sấy khô quá nhanh, một bộ phận xơ trên bề mặt giấy bị bong ra tạo thành lông.

Biện pháp giải quýêt là áp dụng quy trình nghiền bột phù hợp để làm tăng độ mềm mại của thớ bột tạo điều kiện cho thớ kết dính chặt chẽ với nhau. Nếu dùng nhiều loại bột thì phải khuấy trộn tốt.

e) Cần phải khống chế tốt khúc tuýên sấy, gia nhiệt lúc đầu từ từ, sau đó tăng dần, ở giai đoạn cuối giữ nhiệt độ thấp.

7. Định lượng giấy biến động:

Nguyên nhân dẫn đến biến động:

a) Bột giấy bẩn, thoát nứơc kém

Khi xeo cactong thường dùng bột rơm rạ, bã mía…….Bột này nhớt khiến lưới xeo chóng hỏng, khó thoát nước nên bột bám lên lứơi không đều, dày mỏng không đều nên định lượng thay đổi.

Thường dùng axit clohydride loãng để rửa lưới.

b) Bột vón cục khi lên lưới:
Khi xeo giấy dày, nồng độ bột trong hòm lưới thường tương đối lớn, nếu lượng nước trắng không đủ thì không thể phân tán đều xơ sợi khiến chúng bị vón cục bám lên lưới gây định lượng không đều.

8. Giấy phân lớp

Giấy dày sau khi sấy khô, các thớ sợi đan kết ko chặt chẽ, giữa các lớp giấy có bọt khí nên giấy tách thành lớp. Bệnh giấy này thường do các nguyên nhân sau gây ra:

a) Bột giấy có độ nghiền quá cao, xơ sợi nhỏ nhiều, khi sấy hơi nước bốc ra thoát không kịp gây phồng rộp, tách lớp.

b) Khống chế khúc tuyến sấy không phù hợp, nhiệt độ sấy tăng quá nhanh khiến các xơ sợi trên mặt tờ giấy bị xáo trộn.

c) Các xơ sợi đan xen không tốt.

Biện pháp giải quyết là trong điều kiện cho phép thì nên nghiền bột rời, và giữa các xơ sợi dài, xeo thành giấy tương đối mềm xốp để cho lượng hơi nước dễ thoát ra khi sấy. Nếu xeo nhiều lớp bằng nhiều hòm lưới thì độ nghiền bột ở các hòm lưới phải khác nhau, lớp giấy mặt thường có độ nghiền cao hơn lớp đáy. Ngoài ra phải khống chế khúc tuyến sấy cho thích hợp, ở những lô đầu nhiệt độ thấp hơn những lô sau.

9. Hiện tượng trượt bột

Hiện tượng trượt bột thường xảy ra khi xeo giấy dày bằng bột giấy có độ dính cao như rơm rạ, bã mía. Hiện tượng xảy ra là giấy ướt bị tuột trên lô lưới, không bám vào chăn lưới.

Nguyên nhân sinh ra:

a) Bột dính quá, định lượng giấy lớn chăn lưới không mang được.

b) Lớp giấy ướt chứa quá nhiều nứơc.

c) Nồng độ bột trong hòm lưới đột nhiên tăng cao làm cho lớp giấy dày lên chứa nước quá nhiều nên gặp chăn lưới thì bị ép nát.

d) Chăn lưới quá bẩn thoát nứơc không tốt.

Biện pháp giải quyết chủ yếu là rửa bột cho thật sạch (nhất là sạch vôi và kiềm) để làm giảm độ nhớt của bột.

10. Lượng nứơc trong giấy quá lớn

Nếu giấy xeo ra còn quá ướt thì về mùa hè dễ bị mốc, giấy sinh lòi lõm. Mặt khác nếu lượng nước trong giấy còn lớn thì không thể tăng được tốc độ xeo (do sấy không kịp khô và do độ bền của giấy ướt quá thấp dễ bị đứt khi tốc độ xeo cao).

Nguyên nhân sinh ra như sau:

a) Lứơi đồng bẩn thoát nứơc kém.

b) Chăn lưới bị dính nhiều bẩn và thoát nứơc kém.

c) Bột bám lên lưới đồng không đều, chỗ giấy mỏng tiếp xúc với lô sấy không tốt, nên độ ẩm của bột giấy không đồng đều sinh phồng rộp

d) Do thoát nứơc ở bộ phận ép không tốt hoặc do sấy không đạt.

e) Thiết bị hút hơi ẩm không tốt không giảm được độ ẩm quanh lô sấy.

Biện pháp chủ yếu là rửa bột sạch, định ký dùng axit cloric rửa chăn lưới. Khi giấy dày mỏng không đều thì quan tâm đến việc điều chỉnh nồng độ bột bằng cách khống chế lượng nước trắng pha bột, hoặc điều chỉnh tấm chặn ở hòm xeo tạo thành dòng chảy đều ở đáy.

Ngoài ra ở bộ phận ép trong điều kiện có thể nên tăng lực ép, từ từ ép nước trong giấy ra, ở bộ phận hút có thể tăng độ chăn không lên, đặt quạt hút ẩm ở lô sấy.